Πέρασαν ενενήντα πέντε χρόνια από την περίοδο της καταστροφής, της γενοκτονίας, του ξεριζωμού και της προσφυγιάς. Ως σήμερα δεν τολμήσαμε να δούμε κατάματα της τραγωδία του ελληνισμού δεν αναδείξαμε τα βαθύτερα αίτια, που οδήγησαν τον ελληνισμό της τρισχιλιόχρονης Μικρασίας στο θάνατο. Συνεργήσαμε εγκλωβισμένοι από την Πολιτεία και τους ιδεολογικούς μηχανισμούς της στην απαξίωση της ιστορίας μας. Δεν τολμήσαμε να διεκδικήσουμε το δικαίωμα στην ιστορική μνήμη. Μόνο εκδηλώσεις μνημοσύνων, τελούσαμε και τελούμε.
Πιο οδυνηρή κι από την μεγαλύτερη τραγωδία, μας συμβουλεύει ο μεγάλος πολιτικός της αλύτρωτης Κύπρου Βάσος Λυσαρίδης, είναι η απάθεια στην αντιμετώπιση της. Και πιο εξευτελιστική θα ήταν η τυχόν αδράνεια των παθόντων και των επιγόνων. Γι’ αυτό, μας συμβουλεύει δικαιούμαι να ανακράξω:
«Καταραμένος να παραμείνω στην αδιάστατη αιωνιότητα.
Αν ξεχάσω τις κραυγές των νηπίων. Τους ρόγχους των απαγχονισϋέντων τις πατημασιές των πεταλωμένων τον ανίκητο πόνο των βιασ&έντων την οργή των μαρτύρων και μαρτυρησάντων. Το περήφανο βλέμμα του αδούλωτου Πόντιου.
Την λαλιά που φιμώθηκε και ξαναζωντάνεψε στην εξορία. Τις ρίζες που αρ- νούνται να πεϋάνουν. Δεν μας ταιριάζει η ετεροχρονισμένη εκδίκηση. Όμως δεν μας ταιριάζει και η παθητική αμνησία. Δεν είναι μόνο η γενιά που χάθηκε. Δεν είναι μόνο οι γενιές. Που ορφάνεψαν. Είναι και οι γενιές που θαμμένες στα πολυ- χιλιόχρονα χώματα παραμένουν φρουροί της μνήμης και απαιτούν δικαίωση».
Η συγχώρεση είναι αρετή. Όμως προϋποθέτει την μετάνοια του εγκληματία και των επιγόνων, την αναγνώριση του εγκλήματος και τα διορθωτικά εφικτά μέτρα για μετρίαση του μεγέθους των εγκληματικών πράξεων. Γιατί οι δολοφο- νηθέντες αρνούνται να ενταφιαστούν.
Στην ιστορική παρακμή του ποντιακού ελληνισμού καθοριστικό ρόλο έπαιξε και το πολιτικό κλίμα της πατρίδας μας, που ήταν πάντα εχθρικό και ταυτόχρονα κατασταλτικό. Η προσφυγιά, το Ελληνοτουρκικό Σύμφωνο Φιλίας Βενιζέλου-Ι- νονού, η δικτατορία, ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, ο εμφύλιος πόλεμος, η ξενοκρατία και η χούντα της επταετίας δεν επέτρεπαν την ανάδειξη επικίνδυνων «διά την καθεστηκυίαν τάξιν» λευκών σελίδων της σύγχρονης ιστορίας μας. Η λογοκρισία και ο χαφιεδισμός φυλάκισαν τη μνήμη των προσφύγων της πρώτης γενιάς, με αποτέλεσμα να μην προβάλλονται και να αναδεικνύονται τα θέματα αυτά. Κι όταν λυτρωθήκαμε από τα καρκινώματα των πέτρινων χρόνων, ήρθαν τα κόμματα και οι σύνδικαλιστικο-ποντιακοί κόμματο-πατέρες να εξαγοράσουν αντί πινακίου φακής ό,τι παρέμεινε ακόμη όρθιο και ζωντανό. Του χρόνου συμπληρώνονται εκατόν χρόνια από τη Γενοκτονία των προγόνων μας. Για αυτό επιβάλλεται ενωμένοι πλέον να προχωρήσουμε στον κοινό αγώνα. Να καταδικάσουμε τον Κρεοντισμό, αναδεικνύοντας το ρόλο της Αντιγόνης.
Κωνσταντίνος Φωτιάδης
Δείτε το πρόγραμμα των παράλληλων εκδηλώσεων από την Παρασκευή 27 Απριλίου μέχρι Κυριακή 27 Μαίου